جعفری آفریقایی (T. erecta)و جعفری فرانسوی (T. patula)هر دو بومی مرکز و جنوب آمریکا به ویژه مکزیک بوده و از آفریقا یا فرانسه نیستند. گیاهی یک ساله و دارای برگ های مرکب بوده و گل های آن به رنگ زرد لیمویی، زرد، کرم، طلایی و نارنجی قهوه ای دیده می شود.برگ های جعفری بوی خوبی ندارد و امروزه در به نژادی این گلگزینش رای رقم هایی صورت می گیرد که برگ های آن ها بو نداشته باشد. رقم های مختلف این گیاه از سه گونه T. erecta، T. patulaو T. tenuifoliaمشتق شده اند.
این گیاه به عنوان گل بریدنی، گلدانی و نیز در حاشیه کاری استفاده می شود. امروزه گل جعفری به صورت تجاری برای استخراج رنگیره های کاروتن و به ویژه گزانتوفیل پرورش داده می شود. کاروتنوئیدهای استخراج شده از گلبرگ ها برای تشدید رنگ زرده تخم مرغ به غذای مرغ اضافه می شود. لوتئین که جزئ اصلی گزانتوفیل ها است برای استفاده در ترکیبات رنگ کننده مواد غذایی استفاده می شود. برگ های گل جعفری حاوی روغن های معطر ویژه ای است. روغن موجود در جعفری افزون بر کاربردهای درمانی دفع کننده حشرات است.
این گیاه آفتاب دوست است و در نقاط آفتابی و گرم رشد خوبی دارد. در دماهای کمتر از ۱۶ سانتی گراد رشد کند بوده و گیاهان کلروزه می شوند. نسبت به قوی بودن زمین حساسیت از خود نشان نمی دهد ولی زمین های مرغوب و قوی باعث می شود که بوته رشد خوبی داشته و در نتیجه گل های درشت تولید کند. pHمناسب محیط کشت آن ۶ – ۶.۵ است. مسمویت ناشی از آهن در pHهای پایین خاک گزارش شده است. علامت های مسمومیت آهن، شامل نقاط نکروزه و کلروزه و نیز خم شدن برگ به سمت پایین و فنجانی شدن برگ است. اگر میزان نیتروژن خاک زیاد شود نسبتبه بعضی بیماری ها حساس می شود. به رطوبت بالا نیز به نسبت حساس است.
جعفری به ویژه جعفری آفریقایی، به عنوان گیاه روزکوتاه اختیاری طبقه بندی می شود. واکنش به طول روز در رقم های مختلف متفاوت است. در واکنش نسبت به طول روز، دما نیز می تواند اثر داشته باشد.به عنوان مثال جعفری آفریقایی در دمای ۲۱ –۲۴ درجه سانتی گراد فقط در شرایط روزکوتاه گل می دهد ولی در دمای ۱۷ –۱۸ درجه سانتی گراد در تمام دوره های نوری گل می دهد. طول روز بلند در شدت نورهای بالا در مقایسه با شدت نور پایین اثر بازدارنده کمتری بر گلدهی دارد. برایگلدهی بهتر، گل های پژمرده این گیاه باید چیده شود.
دمای مناسب در طی فصل رشد این گیاه ۲۴_۱۸ درجه سانتیگراد است و دما نباید از ۱۶ درجه پایین تر بیاید. برخی از پرورش دهندگان نیز دمای ۲۲ درجه در طی روز و ۱۶ درجه در طی شب را در فصول رشد این گیاه مناسب دانسته اند. البته در طی زمستان که رشد این گیاه آهسته شده است دما می تواند کمتر باشد اما هرگز اجازه ندهید که دما به کمتر از ۱۲ درجه سانتیگراد نزول کند. هوای سرد منجر به پژمردگی ، کم رنگ شدن برگها و حتی سیاه شدن آنان می شود.
در طی فصل سرد گیاه هویا را از منابع گرمایی مانند شوفاژ و یا بخاری و … دور نگه دارید.حرارت این منابع منجر به خشک شدن برگسار و زیرش غنچه های گل می شود. در طی تابستان نیز به شرط وجود مکانی سایه و همچنین آبیاری مناسب ، این گیاه می تواند دما را تا ۳۰ درجه سانتیگراد نیز تحمل کند.
خاک گلدان را بهتر است سبک با زهکش خوب انتخاب کرد بنابراین بکارگیری دو قسمت پیت موس + یک قسمت پرلایت به همراه یک قسمت خاک معمولی ضدعفونی شده و یک قسمت خاک برگ مرغوب و خوب پوسیده شده
و یا دو قسمت پیت موس + دو قسمت خاک معمولی(ضدعفونی شده) + یک قسمت ورمی کولایت + یک قسمت پرلایت محیط خوبی برای رشد این گیاه ایجاد می کند. همچنین اگر موادی همانند پیت موس و یا پرلایت و ورمی کولایت را در اختیار ندارید می توانید از مخلوط خاک برگ مرغوب و پوسیده + خاک معمولی + ماسه شسته برای این گیاه استفاده کنید. گلدان را هر ۳_۲ سال یکبار و اوایل بهار تعویض کنید.
نیازی به تعویض سالانه گلدان نیست زیرا اگر تراکم ریشه های این گیاه در گلدان بیشتر باشد، گلدهی نیز بهتر انجام میشود. همچنین زمانی که گلدان را بزرگتر می کنید فقط کافی است که قطر دهانه آن در حدود ۵ سانتیمتر از گلدان قبلی بزرگتر باشد. هرگز گلدان این گیاه را زمانی که گل دارد عوض نکنید. برای کوددهی نیز می توانید در طی بهار و تابستان هر دو هفته یکبار با کودهای با فرمول ۱۰ ۱۰ ۱۰ استفاده کنید. در اواخر پاییز و در طی زمستان به گیاه کود ندهید.
ابیاری :
خاک باید مرطوب نگه داشته شود و البته خیس نماند بهتر است که بین دو ابیاری سطح خاک گلدان تا حدودی خشک شود. ابیاری بیش از اندازع این گیاه موجب زرد شدن برگها و ریزش انان میشود اما اگر برگها بدون اینکه زرد شوند بریزند نشانه تشنگی گیاه است .گیاه رطوبت بالای هوا را دوست دارد برای تامین رطوبت از زیر گلدانی حاوی اب و سنگریزه به نحوی که انتهای گلدان با اب تماس نداسته باشد کمک بگیرید. برخی از این گیاهان در زمستان دوره استراحت دارند بنابراین ابیاری را به هفته ای یکبار کاهش دهید. مورد دیگری که در ابیاری ابن گیاه باید رعایت شود دمای اب ابیاری است اگر از اب سرد استفاده شود برگهای گیاه کمرنگ شده حتی ممکن است بریزند بنابراین اب را اگر با ۲۵درجه سانتی گراد استفاده کنید نتایج بهتری میگیرید .
دمای روز ۲۴-۲۹ و دمای شب ۲۱-۲۳درجه سانتیگراد برای گیاه مناسب است دما نباید به زیر ۱۸درجه نزول کند در این صورت برگها کمرنگ شده و به تدریج میریزد.
این گیاه بهترین رنگ برگسار را در مکانی با نور میانه خواهد داشت یعنی محیط نباید کم نور باشد زیرا لکه های زیباب برگ کمرنگ و حتی محو میشود تابش نور مستقیم افتاب نیز برگها را خواهد سوزاند همچنین نور زیاد محیط میتواند موجب ریزش برگ شود.
خاک غنی با زهکش بالا میخواد مخلوط پیت و پرلایت
در طی فصل رشد هر دو هفته یکبار میتوان با کودهای ملایم نظیر ۱۰٫۱۰٫۱۰برای کوددهی استفاده کرد هنگامی که ریشه از منافذ زیر گلدان بیرون بیاید موقع تعویض گلدان است که این عمل را میتوان در بهار انجام داد .
یکی از مشکلات این گیاه این است که به مرور زمان شاخه ها بلند و باریک شده و منظره نامناسب پیدا میکند به همبن دلیل به طور منظم باید شاخه های بلند گیاه سرزنی شود تا رشد شاخه های جانبی تحریک و گیاه حالت بوته بیابد این کار را اگر در زمانی که گیاه جوان است و یا برای شاخه های جوان گیاه انجام دهید نتایج بهتر در بوته ای شدن و پر پشت شدن گیاه بدست خواهد امد.
نام علمي: Scindapsus aureus Syn Epipremunmreum aureum
خانواده: Araceae
پتوس گیاهی برگ زینتی و آپارتمانی است. برگ ها قلبی شکل دارد بسیاری ازگونه ها حالت بالارونده دارند و تا سقف بالا می روند .از لحاظ رنگ برگ دو دو دسته برگ سبز و ابلق تقسیم بندی میشود.نامگذاری رایج ترین گونه پوتوس دشوار است در باغها و خزانه ها به ان سینداپسوس آرئوس (عشقه شیطان ) و پوتوس طلایی گفته میشود . بین متخصصان گیاه شناسی به نام اپیپرمتوم آرئوم معروف است .در بعضی پوتوس ها رنگ زرد یا سفید برگ بیش از رنگ سبز ان است این پوتوس ها را در اپارتمان به دشواری میتوان نگه داشت .پوتوس گیاهی رونده با ریشه های هوایی است قیم پوشیده از خزه بهترین وسیله برای ایستاده نگه داشتن پوتوس است .مواقعی که به صورت اویز نگهداری میشود از سبدهای اویزان نیز ساقه ها پایین می افتند .نوک ساقه های پوتوس را باید چید تا حالت بوته ای پیدا کند .
دما : معتدل تا گرم حداقل دما ۱۹-۱۶ درجه سانتيگراد حداكثر دما۳۰ درجه سانتيگراد
نور: مکان سایه با نور محیطی به نور مستقیم نیاز ندارد در صورت تابش نور مستقیم برگها میسوزد
آبياري: برای فصل بهار و مخصوصا تابستان دو بند انگشت از سطح خاک خشک شد ابیاری کنید پاییز و زمستان اجازه بدین خاک گلدان بین دو ابیاری رطوبت رو کامل از دست بده
نوع خاك : ۵۰ پیت ماس ۴۰ماسه ۱۰درصد ورمی کمپوست
کوددهی : بهار تا اول پاییز سه هفته یکبار دو گرم در لیتر برای برگ سبز ۲۰*۲۰*۲۰
برای برگ ابلق ۱۰*۱۰*۱۰
یا ۱۸*۱۸*۱۸
از طریق قلمه ساقه
قلمه از ساقه گياه به طول ۷تا ۱۰سانت که حاوی حداقل سه گره باشد از اواخر بهار تا اواسط تابستان از گیاه مادر جدا کرده و در گلدانی حاوی خاک مخصوص بذر و قلمه یا پیت ماس و ماسه بکارین جوری که یک گره حتما زیر خاک باشد
گلدان را در مکانی سایه با نور محیطی و با درجه حرارت ۲۴ _۲۱ درجه قرار دهید
از طریق قلمه برگي حاوي يك جوانه در اواخر بهار نیز تکثیر میشود
قلمه ها داخل اب هم به راحتی ریشه میدهد
تعویض گلدان : گلدان پوتوس را وقتی تعویض کنید که ریشه ها از حفره انتهایی یا سطح رویی خاک بیرون زده باشدبا یک سایز بزرگتر از گلدان قبلی فصل بهار یا اغاز فصل رشد فعال بهترین زمان برای تعویض گلدان است
گیاهی گلدار و گوشتی از خانواده Apocynaceae ( خرزهره ) میباشد که بومی مناطق جنوبی و شرقی آفریقا و کشور عربستان میباشد .این گیاه به علت داشتن گلهای درشت و زیبا، مقاوم بودن بسیارو نگهداری راحت ،گیاه زینتی بسیار مورد توجهی میباشد .آدنیوم گیاهی همیشه سبز، گوشتی و گلدار بوده که ارتفاعی بین ۱ تا ۳ متر دارد ، گستردگی آن بین ۲ تا ۴ متر است .
سرعت رشد این گیاه متوسط است و بین ۲ تا ۵ سال زمان نیاز است تا به رشد کامل خود برسد و معمولا از دو سالگي به گلدهي ميرسد . این گیاه در ساقه خود آب ذخیره میکند و در شرایط بی آبی از آن استفاده میکند. فصل شکوفایی گلها از اواخر زمستان تا اواسط بهار میباشد و به رنگهای قرمز، صورتی و سفید مشاهده میشوند.گلها عقیم میباشند و به تنهایی قادر به بذرافشانی کردن نمیباشند.
خاک شنی ، ماسه ای، لومی سبک و خوب زهکشی شده .مي تونيد از مخلوط پيت ماس و ماسه استفاده كنيد . بهتر است خاک مرطوب باشد و کمی قلیایی. ph خاک مورد استفاده برای این گیاه بین ۶ تا ۸ باشد.
نيمه سايه مشكلي پيش نمياد اما نسبتا افتابي عالي هست . این گیاه متعلق به مناطق بیابانی است لذا اگر در معرض آفتاب کامل قرار داشته باشد هم خوب است .و در مناطق گرمسير ميشه به عنوان گياه بيروني استفاده كرد.
دمای بین ۱۰ تا ۳۵ درجه برای نگهداری این گیاه دمایی مطلوب بشمار می آید. ذاین گیاه نباید در معرض سرمای شدید قرار گیرد زیرا باعث از بین رفتن گیاه و ریختن برگهای آن خواهد شد .
اگر در بيرون از منزل نگهداري ميكنيد در تابستان به صورت روزانه انجام شود بهتر است ،و بهتر است آبیاری طوری صورت گیرد که همواره خاک مرطوب باقی بماند. آبیاری بیش از اندازه باعث ازبین رفتن گیاه و پوسیدگی ساقه و ریشه خواهد شد.به خصوص در سرما كه تبخير كمتر انجام ميگيرد.
یک بار در سال صورت گیرد.در اول بهار و در طول سال با كودهاي كريستالون صورتي ميتوان با اسپري به برگها و ابياري در خاك به گلدهي بهتر گياه كمك شاياني كرد .
در مناطق بومی خود در اواخر زمستان تا بهار گل های شیپوری و بزرگی میدهد.البته برای گلدهی در آپارتمان حتما بایددر دمای زیر ۱۰ درجه به مدت ۲ ماه نگهداری شود تا نیازسرمایی آدنیوم برطرف شود.
یکی از مسایلی که تولیدکنندگان به آن کمتر توجه میکنند همین هرس می باشد.بطوریکه گیاه به صورت تک شاخ رشد کرده و گلدهی کمی دارد ولی در صورت پینچ(چیدن جوانه انتهایی)آن چند شاخه شده وگلدهی آن افزایش میابد.همچنین میتوان گیاهان پیری که برگهای آن ریخته شده را با هرس شدید دوباره جوان کرد.در گونه هایی که با پیوند افزوده شدند با هرس شدید میشود گیاه را به گلدهی وادار نمود.
تار عنکبوتی، شپشک و شته از آفت های این گیاه بشمار می آیند.
بیماری های قارچی نظیر لکه برگی و سفیدک پودری این گیاه را تهدید میکند.
براي پيشگيري در هر ٦ ماه يكبار با سم قارچ كش كاربندازيم خاك و گياه رو بيمه كنيد .
در فيلم زير در مورد نحوه هرس كردن گياه توضيحات لازم داده شده .
گلدان ادونيوم نبايد زياد بزرگ باشد .
بید مشک چندان تحمل خاکهای خشک را ندارد و وجود رطوبت در خاک به رشد و نموی آن کمک می کند به همین دلیل است که به شکل طبیعی این گیاه در مناطقی نزدیک به منابع آب همانند رودخانه ها می روید. اگرچه درختان بزرگ و بالغ تا حدودی به وجود برخی دوره های کوتاه مدت خشکی مقاومت نشان می دهند اما رشدی نخواهند کرد و وجود چنین شرایطی می تواند از میزان شاتونها در دوره رشد بعدی بکاهد.
بید مشک در مکانهایی با زمستانهایی که به حدود ۲۳- درجه سانتیگراد می رسد رشد می کند حتی اگر قسمتهای هوایی به دلیل سرمای هوا آسیب ببیند می توان در اوایل بهار شاخه های گیاه را از نزدیکی سطح زمین قطع کرد تا مجدد شروع به رشد کنند.
این گیاهان در صورت مساعد بودن شرایط رطوبتی خاک و عدم خشکی کشیدن ، دمای تابستان را تا حدود ۳۵ درجه تحمل کرده و مشکلی برایشان ایجاد نمی شود.
نیازمند مکانی با نور کامل آفتاب است اما تا حدودی در نیمه سایه – نیمه آفتاب نیز می تواند بروید. در واقع هر مقدار که خاک سنگین تر باشد و رطوبت بیشتری در خاک وجود داشته باشد ، نور مستقیم بیشتر به رشد آن کمک خواهد کرد.
مکانی کاملا سایه موجب بلند و باریک شدن ساقه ها و عدم شکل گیری شاتونها و یا ریزش زودهنگام آنان می شود همچنین در مکان سایه ، شاتونها از عطر چندانی برخوردار نیستند.
بید مشک در رابطه با خاک سختگیر نیست و می تواند از خاکهای سبک تا خاکهای رسی سنگین رشد کند اما خاک های قلیایی را نمی پسندد و در خاکهایی با اسیدیته کمی پایین و همچنین خنثی رشد بهتری دارد.
نیاز چندانی به کوددهی ندارد اما پخش کردن خاکپوش همانند کود بسیار پوسیده دامی یا خاک برگ مرغوب و یا کمپوست و ورمی کمپوست به ضخامت ۱۰ سانتیمتر می تواند علاوه بر نگهداری رطوبت در سطح خاک که مورد علاقه این گیاه نیز هست به تدریج مقداری مواد غذایی وارد خاک نماید.
درخت بیدمشک هرس پذیری بسیار دارد به نحوی که هر بهار و یا یک سال در میان قبل از ظهور برگها می توان آنرا از سطح ۳۰ سانتیمتری زمین قطع کرد این عمل موجب کنترل اندازه این گیاه و تحریک رشد رویشی و تولید ساقه های بلند کمانی شکل حاوی شاتونهای بسیار در بهار می شود.
آفاتی همانند شته و شپشک و بیماری هایی همانند زنگ سفیدک پودری گاهی می توانند مشکلاتی برای این گیاه ایجاد کنند .
گیاه را به مقدار کافی اب دهید و مراقب خشک شدن خاک گلدان به خصوص زمان شکل گیری جوانه های گل و شکوفایی انان باشید. خشکی کشیدن گیاه موجب پژمردگی گیاه در مدت زمان اندک خواهد شد .هوای مرطوب به شادابی این گیاه کمک میکند و خشکی هوا موجب سوختگی و قهوه ای شدن نوک و حاشیه برگها خواهد شد. ابیاری بیش از اندازه موجب پوسیدگی ریشه گیاه و پژمردگی ان خواهد شد.
مکانی روشن به دور از نور مستقیم افتاب را میپسندد .البته برخی از پرورش دهندگان اعتقاد دارند که در دمای محیطی بین ۱۰تا۱۵درجه سینره میتواند حداکثر ۴ساعت از نور مستقیم افتاب در طی صبح بهره ببرد. نور کم محیط باعث میشود که غنچه های گل باز نشود. نور مستقیم بیش از اندازه افتاب بخصوص در طی ساعات بعد از ظهر نیز موجب رنگ پریدگی گلها خواهد شد.
دما در طی مراحل مختلف رشد این گیاه کمی با یکدیگر متفاوت است .بعد از رشد گیاهان جوان باید انان را در مکانی نسبتا خنک نگهداری کرد که دمای مورد نظر در این مراحل بین پرورش دهندگان با توجه به زمان تکثیر گیاه متفاوت است. به بیان دیگر پرورش دهندگان زمانی که گیاهان را با بذر تکثیر میکنند.اگر بذرها در اوایل بهار کاشته شده باشند بعد از رشد این گیاهان و فرا رسیدن فصل سرد گیاه را در مکانی با دمای شبانه ۵-۷درجه نگهداری میکنند، اما اگر گیاهان حاصل از کاشت بذر در اواسط بهار باشند در ماههای سرد دمای شبانه ۴-۵درجه در نظر میگیرند.
بستر کاشتی با زهکش مناسب نیاز دارد تا اب اضافی بعد از عمل ابیاری را در خود نگه ندار.د بنابراین میتوان از مخلوط خاک معمولی+خاک برگ +شن برای کاشت این گیاه استفاده کرد. قبل از گلدهی گیاهان استفاده از کودهای با فرمول ۱۰٫۱۰٫۱۰هر دو هفته یکبار به گلدهی گیاه کمک خواهد کرد البته برخی از پرورش دهندگان کود پتاس بالا را مصرف میکنند تا گیاه به گلدهی تحریک شود. اگر قصد نگهداری سینره را به عنوانی گیاهی یکساله دارید کوددهی را بعد از تشکیل جوانه های گل قطع کنید زیرا ادامه غذادهی به گیاه بعد از شکوفایی گلها میزان گل و طول مدت گلدهی را افزایش نمیدهد.
گل مریم بسته به فصل کاشت، در بهار، تابستان، پاییز و یا زمستان گل می دهد. در حالت عادی پیازی که در بهار کشت شده، گلدهی آن از اواسط تابستان شروع می شود که برحسب رقم گلدهی می تواند تا اواسط پائیز ادامه یابد. در مناطقی که زمستان زیاد سرد نیست و فصل سرما زود شروع نمی شود می توان پیاز مریم را در بهار دیرتر کاشت تا گیاهان در اوایل پائیز گل بدهند. برای تولید گل مریم در فصل سرما می توان از گلخانه ای با دمای حدود ۱۸-۱۶ درجه سانتیگراد استفاده نمود که پیازها پس از ۸ هفته به گل خواهند نشست.
خاک مریم باید سبک ، شنی ، حاصلخیز و با زهکشی خوب باشد. PHمناسب خاک برای کاشت گل مریم ۷-۶ می باشد. در صورتی که خاک سنگین باشد برای داشتن رشد غده ای خوب لازم است ابتدا خاک اصلاح شود.
در طول دوره رشد، رطوبت خاک باید حفظ شود اگر خاک خشک باشد شاخ و برگ گیاه به رنگ، سبز یا آبی تیره در آمده و به علاوه کیفیت گل هم پایین می آید. مقدار آب لازم و دوره آبیاری به آب و هوا ، نوع خاک و میزان بارندگی بستگی دارد. در آبیاری مریم نباید زیاده روی کرد چون این گیاه به رطوبت حساس است. در خوزستان در فصل های بهار و تابستان آبیاری باید ۴-۳ روز در میان انجام شود و در فصل های پائیز و زمستان به صورت یک هفته در میان و در نهایت باید هر ۱۵ روز یک بار باید گل مریم آبیاری شود.
پیاز مریم به سرما حساس بوده و در زمستان باید از خاک خارج گردیده و در انبار نگهداری شود. اگر دمای هوا در فضای باز، بین ۳۰-۲۰ درجه سانتیگراد باشد میزان تولید پیاز به بالاترین مقدار خود می رسد. دمای بهینه نگهداری بوته مریم ۱۵/۵ الی ۲۹/۵ درجه سانتیگراد می باشد و چون گیاه به سرما حساس است دمای پائین ۱۰ درجه سانتیگراد به آن آسیب می رساند.
گل مریم نیاز به نور زیاد و کامل دارد و هرگز در سایه قادر به رشد نمی باشد.
کنه ها از جمله آفات مهم گل مریم هستند و در شرایطی که فاصله کاشت خیلی کم و تراکم کشت بالا باشد به گل مریم خسارت وارد کرده و باعث قهوه ای شدن جوانه انتهائی می شوند. تریپس ها و شته ها نیز از جمله آفات مهم این گل محسوب میشوند.
برخی علف های هرز مانند اویارسلام، پنیرک و پیچک هم به گل مریم خسارت وارد می کنند که لازم است به منظور جلوگیری از خسارات آنها، این علف ها به وسیله کارگر در دو تا سه مرحله وجین شوند. اگر میزان آلودگی مزرعه زیاد باشد تا چهار نوبت هم وجین علف های هرز انجام می شود.